Kijkt u ook onder Studium Generale voor interessante bijeenkomsten!
Eerdere lezingen
uitnodiging 2 & 16 oktober 2019Maand van het burgerschap
De gemeente Harderwijk organiseert jaarlijks in oktober 2019 de Maand van het Burgerschap. De Gelderse Academie levert daaraan graag een bijdrage met een tweetal openbare bijeenkomsten.
Waarom deze bijeenkomsten? Democratie wordt vaak gezien als vanzelfsprekend. Die houding kan er toe leiden dat deze staatsvorm passief wordt beleden terwijl die juist een actieve rol van de burger vraagt. En dat niet alleen door eens in de vier jaar het kiesrecht uit te oefenen maar ook door burgerparticipatie als initiatieven vanuit de bevolking. Democratie veronderstelt juist een actieve houding van ons omdat het om ons als burger gaat en wij in laatste instantie ook verantwoordelijk zijn. Door de ontwikkelingen om ons heen worden wij ons daarvan steeds meer bewust. Burgerinitiatieven nemen toe, die als burgerparticipatie vorm krijgen, samen met onze overheidsdiensten. Wees welkom De lezingen worden gegeven in samenwerking met de gemeente Harderwijk. Beide avonden worden afgesloten met een hapje en drankje. In verband met de catering en zitplaatsen aanmelden via emailadres gelderseacademie@gmail.com met vermelding van de avond(en) die men wil reserveren. Eerste bijeenkomstTijdens de eerste bijeenkomst zal burgemeester Harm-Jan van Schaik de opening verrichten van de Maand van het Burgerschap en een toelichting geven op het belang van dit initiatief en de acties die de gemeente op dit gebied onderneemt. Daarna geeft dr. Henk Beltman een analyse van de huidige democratische praktijk waarbij hij onderscheid maakt tussen verschillende benaderingswijzen van ons huidige stelsel. Een centrale vraag die aan de orde komt is: hoeveel ongelijkheid kan onze democratie verdragen?
Beltman biedt niet alleen een analyse maar draagt ook oplossingen aan die een grotere democratische slagkracht voor burger en overheden bewerkstelligd. Na de lezing is er gelegenheid tot het stellen van vragen en discussie. De lezing vindt plaats op 2 oktober 2019 in de Catharinakapel, Klooster 1 in Harderwijk, aanvang 20.00 uur. tweede bijeenkomstIn de tweede bijeenkomst geven een drietal vooraanstaande sprekers hun visie op verschillende aspecten die te maken hebben met democratisering en burgerparticipatie. Bij de drie inleiders gaat het om de trend van verdergaande democratisering, met als kernvragen: wat zijn de achterliggende trends en wat betekenen die voor de verhoudingen tussen burgers, burgerinitiatieven en overheden? De vooronderstelling is dat de burger mede als gevolg van allerlei ontwikkelingen (technologieën, verval nationale staten, gevoel van verliezen van greep op het eigen leven, verantwoordelijkheidsgevoel voor de eigen leefomgeving) meer invloed wil uitoefenen, dat de democratie dus volop levendig is, maar dat de uitkomst (als die er is) nog onduidelijk is en dat de verhoudingen zich nog moeten uitkristalliseren.
De rode draad is: wat wordt het nieuwe samen- (maar ook tegen)spel tussen de verschillende betrokken partijen, en welke aanbevelingen kunnen de inleiders daarover geven.
De bijeenkomst vindt plaats op 16 oktober 2019 in de Raadszaal van het Huis van de Stad, Havendam 56, 3841 AA, Harderwijk en start om 20.00 uur |
sprekersHenk Beltman studeerde geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Utrecht en promoveerde op de geschiedenis van de zorg aan mensen met een verstandelijke handicap. Hij is onder meer werkzaam (geweest) bij een organisatie voor mensen met een beperking, een landelijk kennisinstituut en een belangenorganisatie voor kwetsbare burgers. Hij adviseert en ondersteunt burgerinitiatieven, adviesraden, cliëntenorganisaties en gemeenten over het sociaal domein, burgerparticipatie en lokale democratie.
Dr. Steven P.M. de Waal is opiniemaker, keynote speaker en auteur. Met zijn denknetwerk Public Space steunt De Waal disruptief burgerschap, maatschappelijk leiderschap en maatschappelijk ondernemerschap. Hij was 19 jaar lang verbonden als vennoot, waarvan enige jaren als bestuurslid en bestuursvoorzitter van het organisatieadviesbureau Boer & Croon. De Waal is bedenker van het concept ‘de maatschappelijke onderneming’ (2000). Andere concepten zijn ‘polderpaternalisme’ en ‘disruptief burgerschap’. De Waal is in 2014 gepromoveerd aan de Universiteit Utrecht op ‘The Value(s) of Civil Leaders’, over maatschappelijke leiders: private personen die zich op een bijzondere manier met de publieke zaak bezig houden. Hij schrijft essays en heeft een vijftal boeken geschreven. Jornt van Zuylen is de trekker van de Democratic Challenge. Of, misschien beter gezegd, de aanjager die verbindt en prikkelt. Hij stort zich al jaren op thema's als 'maatschappelijk initiatief', 'overheidsparticipatie' en 'doe-democratie'. Hij zet zijn kennis en het netwerk dat hij daarmee heeft opgedaan aan alle kanten in voor de Democratic Challenge. Dorien Brunt is ruraal socioloog en heeft lang gewerkt in beleid en onderzoek. Zij is ervaren in het begeleiden van multi-stakeholder processen en het vormgeven van nieuwe samenwerking tussen overheid en samenleving. Zij begeleidt lerende evaluaties en publieke dialogen. Ze is mede-oprichter van de Werkplaats Publieke Bezinning die gesprekken begeleidt om tot doordacht handelen te komen over de inrichting van onze samenleving. |
gelderse academielezing 18 december 2018
De toekomst van de zorg
Drs. Jan voorburg
Innovation Officer Ziekenhuis St. Jansdal Harderwijk
|
De gezondheidszorg is aan grote veranderingen onderhevig. Dat moet ook wel als wij ons mooie zorgstelsel overeind willen houden. Het feit dat we steeds ouder worden betekent namelijk ook dat we steeds langer zorg gaan consumeren. Bovendien zijn er doordat we ouder worden relatief minder jongeren op de arbeidsmarkt die voor ons kunnen zorgen. Kunnen we op basis van het verleden voorspellen hoe de toekomst eruit gaat zien? Of kunnen we dat voorspellen op basis van wat er nu allemaal gebeurt, gecombineerd met een gezonde dosis fantasie? Jan Voorburg zal in deze voordracht terugblikken op het verleden en vanuit dit verleden het ontstaan van het begrip “positieve gezondheid” toelichten. Positieve gezondheid gecombineerd met ontwikkelingen op het gebied van eHealth lichten samen een tipje van de sluier op en geven enigszins een beeld van hoe de toekomst van de zorg eruit gaat zien. 
|
|
|
Jan Voorburg heeft twintig jaar gepraktiseerd als cardioloog in ziekenhuis St Jansdal en werd daarna bestuurder in hetzelfde ziekenhuis. Deze functie heeft hij 10 jaar uitgeoefend en recent neergelegd. Zijn huidige functie is die van Innovation Officer. In deze rol is zijn opdracht om innovaties in de wereld van eHealth te vertalen naar concrete veranderingen in het ziekenhuis.
|
De lezing vindt plaats in de oude gehoorzaal van de Academie, de Catharinakapel, Klooster 1, Harderwijk.
Dinsdag 18 december 2018 om 20.15 uur Entree gratis. Wel graag reserveren via info@catharinakapel.nl. |
zevende gelderse academielezing
Het verhaal van de vluchteling
Glenys NewtonHoe gaan wij om met het grootste vraagstuk van deze tijd, de kwestie van de migranten-, asielzoekers- of vluchtelingenstroom?
Hoe kijken wij naar al die mensen onderweg, op zoek naar een nieuw leven? Deze vragen komen op een bijzondere manier aan de orde tijdens de zevende Gelderse Academielezing. Instituut Braque organiseert in samenwerking met de Gelderse Academie deze lezing van de bekende Britse verhalenverteller Glenys Newton, een fenomeen in Engeland. Newton gaat in haar bestelbus regelmatig op en neer naar Calais, ook is ze in Griekenland geweest om vluchtelingen bij te staan. In die kampen ontdekte ze de grote behoefte om verhalen uit te wisselen. Ze verleende hulp, luisterde en ging in gesprek met vele gestrande mensen. Dat leverde indrukwekkende beelden op waarbij verhalen achter de verhalen zichtbaar werden. Glenys heeft ze allemaal samengebracht tot één groot verhaal waarmee ze de wereld intrekt. Verhalen zijn verbindend, door ze te delen wordt er een band gesmeed. Er is geen ‘ander’, we zijn allemaal een en dezelfde aldus Glenys. Want een vijand is slechts de mens wiens verhaal je niet kent. Eigen beelden vormen vanuit persoonlijke dat is wat anders dan meningen van ‘experts’ lezen in de media. |
Praktische info
Na de performance van Glenys kunnen we haar vragen stellen. De lezing, die in het Engels wordt gegeven, vindt plaats op 1 april in de Catharinakapel, Klooster 1, Harderwijk en is gratis toegankelijk. Aanvang 20.00 uur. Reserveren kan via info@catharinakapel.nl. Zie ook: www.instituutbraque.nl en glenysnewt.wordpress.com |
zesde gelderse academielezing
Mr. Bert Korendijk
in de ban van mummie janus
|
Op zondag 6 april zijn de deuren van de Gelderse Academie weer geopend voor een lezing van Mr. Bert Korendijk met de titel “ In de ban van mummie Janus”. Korendijk verhaalt op een persoonlijke en meeslepende wijze zijn betrokkenheid bij een bijzonder object en verzamelde alles wat er tot nu toe bekend is over Janus, de mummie van Groningen.
Korendijk heeft rechten en egyptologie gestudeerd aan de Rijksuniversiteit Groningen en werkt sinds 1997 als coördinator aan diverse mummieprojecten in Nederland en Egypte. De gedachte aan een gezichtsreconstructie van de enige Egyptische mummie in Groningen liet Bert niet los. Hoe Janus er uit moet hebben gezien, weten we inmiddels door Berts inspanningen. Over Janus’ leven nauwelijks iets. Na de reconstructie werd het Meisje van Nulde gevonden en Korendijk werd als specialist van gezichtsconstructies veelvuldig gevraagd. De lezing gaat over het oude Egypte, mummies en mummificatie. Verder zal de techniek van een gezichtsreconstructie worden toegelicht aan de hand van vele voorbeelden op archeologisch gebied. Hierbij kunt u denken behalve aan mummie Janus, de Zwolse mummie, Trijntje en Lady X. Daarnaast zal uitvoerig aandacht worden besteed aan forensische gezichtsreconstructies zoals het meisje van Nulde en het Maasmeisje. Het boek van Korendijk wordt in de Catharinakapel verkocht. Lees een artikel over het boek van Korendijk.  Mr. Bert Korendijk
Zondag 6 april
Aanvang 16.00 uur (zaal open 15.30 uur) Catharinakapel Harderwijk (Klooster 1) Toegang gratis - reserveren gewenst op info@catharinakapel.nl
|
|
5 De Zuiderzeestraatweg
Mr. Cees Duine
|
Op zondag 22 september houdt Mr. Cees Duine, domeinmanager bij de Regio Noord-Veluwe, als gastspreker van de Gelderse Academie een interactieve lezing met als titel
“DE ZUIDERZEESTRAATWEG, EEN WEG ALS VELE ANDERE, MAAR MET EEN BIJZONDERE GESCHIEDENIS EN EEN BIJZONDERE TOEKOMST” In 1827 gaf koning Willem I toestemming om de Zuiderzeestraatweg aan te leggen, een verbinding tussen Hoevelaken en Zwolle. De weg is van grote invloed geweest op de ontwikkeling van de dorpen en de steden langs de voormalige Zuiderzeekust; de ruimtelijke structuur van alle aan de weg gelegen dorpen en steden wordt er door bepaald. De route koppelt verschillende tijdsbeelden, landschappen, oude stadjes, dorpen en woongebieden langs de rand van de Veluwe. De doorgaande verkeersfunctie is inmiddels op veel plekken verdwenen, evenals de grandeur die de weg vroeger had: een weg met een klinkerbestrating van 5 meter breed, begeleidt door bomenrijen.  Mr. Cees Duine
De Regio Noord-Veluwe heeft samen met het Gelders Genootschap de geschiedenis van de weg onderzocht en aan de wegbeheerders voorstellen gedaan om de grandeur van de weg in oude glorie te herstellen. Vanmiddag zal nader op de geschiedenis van de weg worden ingegaan en op het toekomstbeeld. “Een gewone weg met een bijzondere betekenis voor de noordelijke Veluwezoom”.
22 september 2013 Catharinakapel Harderwijk Aanvang 16:00 uur |
|
4 spreken als max havelaar
prof.dr. jaap de jong
|
De schepper van Max Havelaar was niet alleen een groot schrijver, maar ook een zeer begenadigd spreker. Begaan als hij was met het lot van de verdrukte Javaan, liet Multatuli zijn personage de mooiste toespraak uit de Nederlandse literatuur houden: Tot de hoofden van Lebak. Het verhaal van Max Havelaar is immers gebaseerd op Multatuli’s eigen ervaringen in Nederlands-Indië. Multatuli kon werkelijk uren spreken over ieder willekeurig onderwerp, ook improviserend. Uniek voor zijn tijd hield hij een tournee van in totaal 140 lezingen in het land. Zijn publiek was lyrisch. Hij was kritisch over de literatoren en de wetenschappers van zijn tijd en tevens een getalenteerd imitator van zijn tegenstanders.
Mijn lezing is een spoedcursus retorica, met Max Havelaar als lichtend voorbeeld van het houden van vlammende toespraken. Ook komt de vurige stijl van Multatuli zelf aan bod, als stamvader en TED-spreker avant la lettre. Zijn manier van spreken toen volgde regels die ook nu nog werken. Prof.dr. Jaap de Jong is als hoogleraar Journalistiek en Nieuwe Media verbonden aan de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit Leiden. Hij verzorgt onderwijs retorica aan neerlandici, journalisten en juristen en heeft enkele jaren onderwijs gegeven aan het diplomatenklasje. Zijn onderzoek is gericht op stijl en retorica in toespraken en journalistieke teksten. Hij is redacteur van Onze Taal. Hij publiceerde o.a. Spreken als Max Havelaar (2012) en samen met anderen ook Bending Opinion (2011), Beeldtaal (2010) en Handboek Stijl (2009, herz.dr.), De eerste minuten (2004). Lees hier meer over Spreken als Max Havelaar. Zaterdag 13 april Aanvang 16:15 uur Lucaskerk Ermelo (Veldwijk 75) |
Prof.dr. Jaap de Jong
|
3 zelf denken, zelf doen
BAS HARING
|
Haring studeerde aan de Universiteit Utrecht waar hij in 1988 zijn propedeuse natuurkunde behaalde en in 1992 zijn doctoraalexamen Cognitieve Kunstmatige Intelligentie. In Utrecht werd Haring ook lid van studentenvereniging C.S. Veritas en studievereniging A-Eskwadraat. Haring promoveerde in 1997 tot doctor aan dezelfde universiteit in de Informatica.
Hij is werkzaam als docent mediatechnologie bij de Universiteit Leiden. Sinds 1 oktober 2006 is Haring als bijzonder hoogleraar vanwege het Leids Universiteits Fonds (LUF) benoemd op de Leidse leerstoel "Publiek begrip van wetenschap". Haring gaat ook jonge wetenschappers trainen in het toegankelijk maken van wetenschap. Zijn bekendste boek is Kaas en de evolutietheorie. Dit werk over de evolutietheorie en de implicaties hiervan verscheen in 2001 en ontving in 2002 de Gouden Uil voor de jeugdliteratuur en de Eureka!-prijs voor populair-wetenschappelijke literatuur. In oktober 2003 verscheen zijn tweede boek, De ijzeren wil, over de verschillen tussen mensen, konijnen en computers. Hierin gaat hij in op de vraag of de mens iets extra's heeft ten opzichte van dieren en computers aan de hand van verschillende voorbeelden. Haring grijpt ook vaak terug naar begrippen uit de evolutiebiologie, alhoewel hij zelf vindt dat hij "op zoek is naar mechanismen" niet naar biologische verklaringen. (Bron: Wikipedia) Zondag 23 september 2012 Catharinakapel Harderwijk Aanvang 16.00 uur |
Bas Haring
Foto: Heidi de Gier |
2 "God hebbe mijn ziel", over psychiatrie en religie
drs. Piet Verhagen
|
De lezing van vandaag zal gehouden worden door drs. Piet Verhagen theoloog/psychiater en auteur. Piet Verhagen raakte op jonge leeftijd gefascineerd door de psychiatrie maar ook de theologische studies trokken zijn aandacht. Door loting bepaald begon hij als student theologie waarbij hij steeds meer in de ban van het grensgebied tussen religie en psychiatrie raakte. De symbolen, de betekenissen, de beelden; waar liggen de raakvlakken en waar botst het?
Piet Verhagen werkt momenteel bij een instelling voor geestelijke gezondheidszorg als psychiater. Daarnaast gaat hij al vijfentwintig jaar regelmatig voor in kerkdiensten. In die zin heeft hij emeritus ds. Bert Berkhof ontmoet. Ds. Bert Berkhof is een graag geziene voorganger wiens preken doorspekt waren met beeldtaal en humor. In zijn standplaats Bussum heeft hij de kerkgangers onderhouden over de dagelijkse beslommeringen in relatie tot de religie waarbij hij de mensen niet somber de kerk wilde laten verlaten. Drs. Piet Verhagen en emeritus Ds. Bert Berkhof gaan samen en met de zaal in een interactieve sessie praten onder de titel “en God hebbe zijn ziel”. Zondag 13 mei 2012 Catharinakapel Harderwijk |
Piet Verhagen
|
1 roddel en achterklap in historisch perspectief
Prof.dr. Piet van Sterkenburg
|
Bekijk hier de video van de lezing.
9 oktober 2011, Catharinakapel Harderwijk (Klooster 1) Programma 15.30 Opening zaal, borrel - pianist 16.25 HORA EST door de PEDEL van de GA - Walter Lodewijk 16.30 Opening door voorzitter van de GA - Ben van Noort 16.35 Korte geschiedenis van de GA - historicus Liek Mulder 16.50 Aankondiging 1e Gelderse Academielezing 16.55 "Roddel en achterklap in historisch perspectief" - Prof.dr. Piet van Sterkenburg (lees meer...) 17.50 Einde lezing; sluiting - Ben van Noort Borrel |
Piet van Sterkenburg
|
